Belgische wijnen
België mag u voortaan een wijnland noemen. Ook al dekt onze productie nog geen 1% van onze consumptie, toch heeft iedereen intussen gehoord over het bestaan van Belgische wijn. Elk restaurant dat zichzelf respecteert heeft Belgische wijn op de kaart staan. Elk gepassioneerde Belgische wijnliefhebber laat geen kans onbenut om een Belgische wijn te proeven die hij niet kent. Waarom? Het is lekker en zeldzaam van eigen bodem en dus ook iets waardevol.
Vandaar dat Belgische wijn zelden goedkoop is. Normaal ook, de rendementen liggen laag in ons land, de grond is duur, het duurt jaren vooraleer de druivenstokken echt wijn opleveren en het werk moet grotendeels nog op een ambachtelijke wijze gedaan worden.
De wijnen zijn Cool Climate wijnen, op zoek naar een frisse, eigen identiteit.
WEST-VLAANDEREN
Entre-Deux-Monts
Het grootste West-Vlaamse wijndomein, Entre-Deux-Monts, is gelegen op de prachtige glooiende flanken tussen de Rodeberg en de Zwarteberg, recht in het hart van Heuvelland. Gesitueerd op de snijlijn tussen deze bergen en pal op de grens met Frankrijk produceert eigenaar, wijnbouwer en bezieler Martin Bacquart cool climate wijnen met een eigen expressie. Het gematigd zeeklimaat, onder invloed van de Noordzee, ligt samen met de aparte samenstelling van het terroir aan de basis van de Entre-Deux-Monts signatuur waarmee hij al veel successen boekte en zielen won.
WEST-VLAANDEREN
Hoogenhove
In 2018 besloot de familie Everaert om wijndruiven aan te planten bij hun woning. Dit waren de eerste stappen tot het ontstaan van Wijndomein Hoogenhove. Het enthousiasme binnen het ganse gezin zorgt ervoor dat dit een echt familiegebeuren is waarbij iedereen zijn steentje kan bijdragen.
Het wijndomein is genoemd naar de straat waar de ranken zich bevinden. De naam is afkomstig van het voormalige leengoed Hoogenhove dat aan de westkant van het wijndomein gelegen was. Naar verluidt heeft er ook een kasteel gestaan.
Voorlopig richten we ons alleen op mousserende wijnen gemaakt volgens de méthode traditionnelle. Hiervoor werd geopteerd om enkel klassieke druivenvariëteiten aan te planten waaronder Chardonnay, Pinot Noir, Acolon en Pinot Meunier.
OOST-VLAANDEREN
Cruysem
Uit een diepgewortelde passie voor wijn, werd in 2017 wijndomein Cruysem opgericht. Het intussen 10 ha grote domein, gelegen in de Vlaamse Ardennen en genoemd naar de nieuwe fusiegemeente Kruisem, bestaat uit een aanplant van chardonnay, pinot noir, pinot meunier en pinot blanc.
Er worden enkel mousserende wijnen gemaakt, volgens de traditionele methode. De bodem bestaat uit zandleem, met in de onderlagen ijzerzandsteen, die zorgt voor mineraliteit in onze wijnen.
OOST-VLAANDEREN
Nobel
Het wijndomein Nobel werd opgericht in 2012 en is uitgegroeid tot een aanzienlijke wijngaard van 5,5 hectare op initiatief van Joris Van Duffel. De zandbodems van Lochristi zorgen voor frisse en spannende wijnen die al menige medaille wegkaapten.
De ambitie is springlevend: er wordt gewerkt aan een uitbreiding van de wijngaarden met nog eens om en bij de 5 hectare. Behalve stille wijnen zal er in de toekomst ook plaats zijn voor een mousserend gamma.
Van Duffel staat bekend om zijn vindingrijke initiatieven. Zo opende hij vorige lente niet alleen een horecazaak met riant terras en gastchef, hij opende in Gent ook het boetiekhotel Yalo.
OOST-VLAANDEREN
Près de Gand
Na een experimentele fase in Moortsele en Merelbeke (vandaar de naam Près de Gand) werd besloten om door te gaan met Vitis Vinifera-rassen. Hoewel de wijngaard in Merelbeke toch een halve hectare groot is, besloot wijnbouwer Rudy De Vos het epicentrum van zijn project te verleggen naar de rand van de Vlaamse Ardennen waar in Herzele een veel groter perceel werd aangeplant, in totaal 20.000 wijnstokken.
Près de Gand legt steeds meer de nadruk op de productie van schuimwijn. Ecologie zit hier in het bloed: al vanaf 2015 zet De Vos zwaar in op de aanleg van hagen en het planten van bomen.
OOST-VLAANDEREN
Vandersteene
Vandersteene heeft zich gespecialiseerd in mousserende wijnen en door de eerste successen werd recent beslist om de bestaande wijngaard van 1,6 hectare verder uit te breiden tot een wingerd van 3,2 hectare.
De familie Vandersteene is al 6 generaties actief in de bloemenkwekerij (Gemaflor). In 2015 nam zoon Diederik de liefhebberij van vader Geert over en begint er ook een nieuw hoofdstuk. Voor de productie van mousserende wijnen laat men zich bijstaan door specialisten uit Epernay.
ANTWERPEN
Oud Conynsbergh
In 2014 stichtte Lode van den Brande samen met 7 vrienden Oud Conynsbergh op een halve hectare naast de oude molen van Boechout. De wijngaard bevindt zich op een uitloper van het Diestse plateau dat een ondergrond heeft van kalk en zandsteen. Vandaar ook de keuze van pinot-gerelateerde druivenrassen.
In mei 2020 werd Kris van de Sompel, bekende onafhankelijke wijnconsulent, als directeur aangesteld waarmee de ambities in de verf werden gezet. De wijngaardcultuur bij Oud Conynsberg kan omschreven worden als ‘lutte raisonnée’, een methode om beredeneerd milieuvriendelijk mogelijk aan winstgevende wijnbouw te doen.
ANTWERPEN
Valke Vleug
Op de restanten van een oude aspergehoeve ontsproot een jong maar toch intussen al spraakmakend wijndomein: Valke Vleug. Dat gebeurde op initiatief van Jan Van Lancker die niet nalaat architect Vincent Van Duysen te vernoemen.
Het domein draagt het ‘Cool Climate’ aspect hoog in het vaandel. Cool Climate is ook het centrale concept van de wijnhandel Vinitiq, die verbonden is met het domein. Voor het dagelijks werk op de wijngaard tekent wijnbouwer Pieter Raeymaekers.
De aanplant gebeurde in 2016 en lijkt met zijn zandmergel bodem helemaal geschikt voor de champagnerassen, aangevuld met Pinot Gris en Gamay.
ANTWERPEN
Vigna
Vigna is het stoutmoedige project van Guy Somers, ondernemer van inborst. Met zijn 8 hectare in een domein van in totaal 32 ha Kempenbos wordt het stilaan een van de grotere in Vlaanderen.
In 2004 plantte hij bij wijze van experiment 300 stokken op de oude site van de limonadefabriek ‘Vigna’ die hij had opgekocht, een naam die verwijst naar ‘Wijn’egem. Toen hij ook aan de overzijde gronden kon overnemen werd besloten om op professionele schaal te werken.
Aan de zijde van de limonadefabriek werden tenslotte 5000 stokken aangeplant, aan de overzijde van de straat 25.000. Er wordt nu gewacht op de goedkeuring van een bouwaanvraag voor het nieuwe vinificatiegebouw.
ANTWERPEN
Ten Kapittelberg
Kijk naar de wijngaarden van Kapittelberg en dan zie je de volgroeide stokken. Sommigen zouden al spreken van ‘vieilles vignes’.
Het begon kleinschalig inde jaren ’60 (officieel 1967) op een Kempense heuvelrug tussen Diest en Aarschot, op de grens van de Kempen en het Hageland, met een aantal Pinotnoir stokken meegebracht uit Vosne-Romanée. De familie Willekens bouwde vanaf 1963 ook de historische Kapittelhoeve terug op tot deze haar oude glorie terugvond.
De wijngaard groeide en diversifieerde (met meer druivenrassen) tot men aan de huidige 4 hectare kwam.
LIMBURG
Aldeneyck
Wijndomein Aldeneyck werd gesticht in 1999 door Karel Henckens en Tine Linssens na een vakantie in Frankrijk. Karel wilde eerst fruitteler worden zoals zijn vader, maar herdacht zijn plannen na de inspiratie die hij had opgesnoven bij onze zuiderburen.
De unieke kiezel-leemgrindbodem van de gronden die hij ter beschikking had en hun hellingsgraad, gevormd door het Maasbekken, sterkte Karel in zijn plannen. Hij plantte behalve de rassen uit de Champagne ook Riesling omdat hij wijnbouw had gestudeerd in Trier.
De wijngaard werd gestaag uitgebreid. Onlangs werd een nieuw perceel Pinot noir bijgeplant.
LIMBURG
Genoels-Elderen
Kasteel Genoels-Elederen is met zijn 22 hectare een van de grootste en meest Bourgondisch geïnspireerde wijngoederen van België. Op enkele uitgelezen hellingen van het Limburgse Haspengouw werden vanaf 1991 Chardonnay en Pinot Noir stokken aangeplant. Deze variëteiten genieten er van een bodem van leem aan de oppervlakte en kalkrijke mergel in de ondergrond.
Het domein is nu in handen van de tweede generatie met Joyce van Rennes en haar man Stefan. Het werd opgericht door Geurt van Rennes. Er wordt momenteel 87 hectare bijgeplant waardoor het wijnkasteel opnieuw de grootste privéwijngaard van Vlaanderen wordt.
LIMBURG
Gloire De Duras
In 2015 besloot Peter Nijskens om een tweede activiteit naast deze van fruitteler op te starten, namelijk deze van wijnbouwer. Ten dele uit passie, ten dele uit realisme: de toekomst van de fruitteelt leek onzeker.
Nijskens noemt Gloire de Duras graag een familieproject. De naam verwijst naar de Middeleeuwse Heerlijkheid van Duras. In 2017 kon Nijskens ook de Clos van het kasteel van Wilderen beplanten met Riesling. Heeft hij zich die stap beklaagd? Integendeel, naar verluidt heeft inmiddels het hele gezin de wijnmicrobe te pakken.
LIMBURG
Pietershof
Pietershof heeft twee gezichten: enerzijds is er de wijngaard die sinds februari 2021 gerund wordt door onze noorderbuur en cardioloog Albert Meijer en anderzijds het landhuis met een capaciteit om 20 personen te herbergen. Deze wordt gerund door de familie Akkermans die tot 2020 ook de wijngaard beheerde.
Het domein geniet van alle kwaliteiten die de voerstreek te bieden heeft: een gewelfd landschap, een unieke bodem (silax en kalk) en een geschiedenis waarbij de oude benamingen zoals ‘wiegersberg’ (wijngaardberg) verwijzen naar vroegere wijnbouw.
Het Pietershof geniet bovendien volop van de zuiderse expositie van zijn wingerd, bekend als het ‘Crindael’.
LIMBURG
Schorpion
Uit de naam kan u afleiden dat Willy Schorpion niet van plan is stille wijn te maken. Met zijn op het zuiden gerichte wijngaard in Vliermaal rijpen de druiven bijna elk jaar optimaal om er mooie mousserende wijnen van te maken.
De bodem is volgens Willy Schorpion een ietwat te vruchtbare leemgrond met één meter diep een kalklaag. Daar kan je nog fossiel schelpjes vinden. Om de grond jaar in jaar uit te verbeteren ‘mergelt’ hij hem uit: de grond wordt gewoon nooit bemest.
Herbiciden worden nooit gebruikt en bladbeheer is fundamenteel in Willy’s wijngaard.
VLAAMS-BRABANT
Haksberg
In een groot domein met bossen en een parkgebied is een mooi deel gereserveerd voor de wijnbouw. In een vorig leven deed een deel van het land dienst als motorcrossparcours.
Toen dit in 2001 onder protest van milieuverenigingen stopte, groeide het idee om er een wijngaard aan te planten. De aanplant was nauwelijks tot wasdom gekomen toen de vorige eigenaars de activiteiten noodgedwongen moesten stopzetten (2006).
In 2012 komt de huidige eigenaar, Jos Rutten, in beeld die de wijngaard liet restaureren, wat in praktijk vooral een heraanplant betekende want alleen de Dornfelder kon gered worden.
VLAAMS-BRABANT
Kluisberg
Domein Kluisberg is een van de absolute pioniers van de wijnbouw in Brabant. De eerste spadesteek in Assent, op de heuvel van de ‘kluizenaars’, vond plaats in 1984. Jos Vanlaer deed dat toen uit pure liefhebberij, maar vanaf 1991 schakelde hij in een professionele versnelling.
Met zijn 6,5 hectare heeft het domein nu een vrij stabiele productie van zowat 40.000 flessen per jaar. Dit op basis van een ruim assortiment van druivenrassen. Er worden momenteel echter nog verschillende uitbreidingen gepland. Alle wijnen van het domein dragen een erkenning van BOB Hageland.
VLAAMS-BRABANT
Meerdael
Paul Vleminckx was een van de eerste om zich voluit en op professionele schaal toe te leggen op de wijnbouw in België. Hij startte in 1994, na grondig bodemonderzoek, met als idee de productie van een Belgische ‘top-mousserende’ wijn mogelijk te maken. Vandaar ook de traditionele aanplant van Chardonnay, Pinot noir en Pinot Meunier.
Chardonnay Meerdael was de eerste Belgische wijn die bekroond werd met een Gouden Medaille op de Concours Mondial van Brussel. Een overtuigend bewijs dat wijnbouw in onze contreien echt wel tot de mogelijkheden behoort.
VLAAMS-BRABANT
Wijnkasteel Vandeurzen
Dat er in België lekkere wijn gemaakt wordt, daar lijken de meeste mensen ondertussen van overtuigd. Maar in Linden, bij Leuven, legt de familie Vandeurzen de lat wel erg hoog.
Op een domein van 11 hectare bouwen ze aan een project dat niet alleen top-Chardonnay, Grüner Veltliner, Lemberger en Pinot Noir oplevert, maar weten ze ook bijzondere resultaten te halen met druivenrassen die zij als enigen in België aangeplant hebben, zoals Tempranillo en Albariño: origineel en baanbrekend voor een Brabants kasteeldomein dat pas in 2014 van start ging.
Dat het wijndomein als enige in België met de aanplant van Tempranillo en Albariño begonnen is, heeft vooral met persoonlijke voorkeur te maken. “Het zijn twee van de lievelingsdruiven van de kasteeleigenaar. Door het bodem- en klimaatonderzoek wisten we ook dat de omstandigheden geschikt waren om met die druiven wijnen te maken zoals in het koelere noorden van Spanje.”
De kwaliteitswijnen uit het Hageland blijven jaarlijks in de prijzen vallen.
HENEGOUWEN
Vignobles des Agaises – Ruffus
Vignobles des Agaises is bekend buiten de grenzen van de eigen gouw onder de naam Ruffus. De ligging van de wijngaarden nabij Binche is goed uitgekiend, met name op een kalrijke en naar het zuiden gerichte heuvel. Hier heerste in de 12e eeuw met gepaste gestrengheid een zeker heer Ruffus, vandaar.
Het wijndomein ontstond uit de samenwerking tussen een wijnhandelaar (Raymond Leroy), een landbouwer (Etienne Delbeke), een wijnmaker uit de Champagne (Thierry Gobillard) en twee ondernemers (Michel Wanty en Joël Hugé) en werd in 2002 opgericht.
HENEGOUWEN
Chant d’éole
Domaine du Chant d’éole zag in 2010 het levenslicht door een partnership tussen privé-investeerders uit de Champagne en een Belgische landbouwersfamilie, de familie Ewbank.
Sinds 2015 produceert de wijngaard uitsluitend mousserende wijnen die volgens de traditionele methode worden gemaakt. De assemblage wordt naar goede gewoonte bepaald door de keldermeester en de technische directeur samen met enkele gerenommeerde oenologen.
In 2019 kreeg het domein van de Concours Mondial van Brussel de Revelation-prijs van de Beste Mousserende Wijn voor de Cuvée Prestige 2014.
NAMEN
Chenoy
In 2002 verkocht Philippe Grafé zijn aandelen in de wijnzaak van de familie en richtte het Domaine du Chenoy op dat bestond uit een 18e-eeuwse boerderij en 11 hectare naar het zuiden georiënteerd land met een hellingsgraad van 15%.
De bodem bleek te bestaan uit ondiepe klei-leemgronden op een rotsachtige ondergrond met kalk-en zandsteen. Nu in handen van een nieuw team dat de kwaliteit van de wijnen verder wil verhogen door het doorgedreven werk in de wijngaard. Men hoopt ook snel biodynamische certificatie te verkrijgen.
